De drie thema’s
Er zijn drie thema’s te benoemen die tijdens vrijwel alle sollicitatiegesprekken aan bod komen. Deze thema’s refereren aan drie ‘tijdsvakken’ binnen jouw carrière, waaraan sollicitatievragen worden gekoppeld:
- Je verleden: vragen over je werkervaring tot nu toe. Antwoorden over je werkverleden geven de interviewer inzicht in waarom jij deed wat je tot nu toe hebt gedaan in je loopbaan: je motivaties.
- Je heden: vragen over wat jou aanspreekt in het bedrijf en de momenteel openstaande functie; wat je deed besluiten om nú te solliciteren. Je antwoorden op de vragen die vanuit ‘het heden’ naar boven komen laten zien waar je momenteel staat en waarom je verbonden wilt zijn aan het bedrijf.
- Je toekomst: vragen over waarom jij degene bent die deze baan het best zal vervullen in de nabije toekomst: waar je skills van pas komen, welke bedrijfsdoelen er zijn en hoe jij daaraan gaat bijdragen, maar bijvoorbeeld ook wat jouw verdere carrièredoelen zijn. Je antwoorden op dit soort vragen laten de interviewer zien of jij op de langere termijn ook een goede match met de functie en het bedrijf bent.
De kracht van ‘waarom’
Stel, je hebt gesolliciteerd op een mooie functie bij een bedrijf dat je inspireert en je bent uitgenodigd voor je eerste interview. Wat komt er allemaal bij je naar boven als je de volgende sollicitatievragen leest:
- Waarom wil jij weg bij je huidige baan?
- Waarom wil jij hier graag komen werken?
- Waarom moeten wij jou aannemen voor deze functie, en niet iemand anders?
Waarschijnlijk begonnen je gedachten direct te stromen bij het lezen van deze vragen. Geen koude feiten en droge verhalen, maar juist kleurrijke herinneringen: menselijke emoties en persoonlijke anekdotes die gevoelens bij je losmaken.
De vragen hierboven beginnen allemaal met waarom. In dat woord schuilt flink wat kracht. Zo veel kracht zelfs, dat Simon Sinek er een zéér succesvolle carrière omheen heeft opgebouwd. Zijn boek Start With Why uit 2009 werd een wereldwijde bestseller en zijn pragmatische blik op menselijke beweegredenen is van blijvende invloed op professionals, business leaders en organisaties wereldwijd. Dhr. Sinek over ‘The Why’ en solliciteren:
“Doe research naar het bedrijf. Lees en bekijk zo veel als je kan: artikelen, nieuwsberichten, websites. Maar lees ook over de oprichters en alle informatie die direct of indirect iets zegt over de visie en missie van de organisatie. Creëer een beeld waarom het bedrijf ontstond en waar het sindsdien naartoe is gegroeid en combineer dit met je eigen persoonlijke visies en motivaties. Vat dit beeld samen. De steekwoorden die in deze samenvatting naar voren komen, zijn termen die je kunt gebruiken tijdens sollicitatiegesprekken. Een voorbeeld:
Ik solliciteer op deze baan omdat ik jullie geschiedenis heb bestudeerd en geraakt werd door wat ik las over de oprichter; waarin hij of zij geloofde, hoe diegene het heeft aangepakt en op welke manieren mensen zijn geholpen met het product. Of ik nu de perfect gekwalificeerde kandidaat ben of niet; ik ben hierdoor zeer gedreven om deel uit te maken van uw organisatie, om ervoor te zorgen dat waarin de oprichter geloofde nog lang blijft voortleven.
Als de interviewer na het gesprek niet overtuigd is door deze persoonlijke boodschap, kun je je afvragen of het überhaupt wel een échte match zou kunnen worden tussen jou en het bedrijf. Wees dus gewoon eerlijk. Doe je research en maak contact op basis van de termen die jou inspireren en motiveren als het gaat over de geschiedenis van het bedrijf.”
Stel jezelf de vraag waarom (en je interviewers ook)
Ter voorbereiding op sollicitatiegesprekken raadt onder meer Simon Sinek aan om voor jezelf het ‘waarom’ van je professionele leven samen te vatten in voor jou inspirerende termen. Begin daarvoor bij je meest recente functie en probeer zo ver mogelijk terug te gaan in je loopbaan. Omschrijf bijvoorbeeld voor jezelf:
- Waarom je voor de bedrijven koos waarvoor je hebt gekozen
- Waarom je de carrièrekeuzes maakte die je maakte
- Welke carrièredoelen je had én hebt en waarom
- Hoe en waarom je deze doelen wel of niet hebt bereikt/van plan bent te bereiken
Doorvragen
Vraag dóór als je jezelf bevraagt. Heb je een antwoord bedacht op een van de (deel)vragen hierboven? Vraag dan nog eens waarom dat antwoord jouw antwoord is. Zo kan een carrièredoel bijvoorbeeld ‘veel geld verdienen’ zijn. Maar waaróm wil je veel geld verdienen? Als je verder nadenkt, passen bewegingsvrijheid en onafhankelijkheid wellicht meer bij jou dan simpelweg veel geld verdienen. Door door te vragen kom je steeds verder tot de kern van je motivaties en aspiraties, wat leidt tot een hopelijk herkenbaar maar in elk geval helder, memorabel en menselijk verhaal richting je interviewers.
Wat je opschrijft beklijft
Schrijf je verhaal uit voor jezelf. Het opschrijven van de antwoorden dwingt je om gestructureerd na te denken, wat kan leiden tot nieuwe inzichten. Bovendien blijft informatie meer on top of mind als je het voor jezelf uitschrijft en nog eens kunt nalezen voorafgaand aan een sollicitatiegesprek.
Bereid zelf waaromvragen voor
Bedenk tot slot ook waaromvragen en follow-up vragen die je wilt stellen aan je interviewers en schrijf ze op. Met de antwoorden op deze vragen kom je tot de kern van de motivaties van de mensen met wie je gaat samenwerken en bepaal je mede of het een echt goede match is. Mensen die goede vragen stellen worden bovendien als interessant en aardig gezien, volgens Harvard Business School-research door Karin Huang – kandidaten die vragen stellen zijn dus gedenkwaardiger dan diegenen die niets of weinig vragen.
Extra tips voor voorbereiding op sollicitatiegesprekken
Tot slot geven we je ook graag nog wat handige reminders mee. Zet deze tips in om je extra goed voor te bereiden op sollicitatiegesprekken.
- Check je connecties: bekijk via LinkedIn of er connecties werk(t)en bij het bedrijf, via wie je informatie kunt krijgen waarmee je een beeld van de organisatie en idealiter ook interviewer kunt schetsen.
- Haal de feiten naar boven: formuleer niet alleen waarin jij goed bent, maar zorg ook dat je de feiten die dit onderstrepen helder in beeld hebt. Vertel dus niet alleen dat je ‘uitstekend presteert onder druk’, maar kom met een persoonlijk verhaal waaruit blijkt dat je bijvoorbeeld een op het oog onhaalbaar project tóch tijdig en succesvol hebt afgerond.
- Oefen je verhaal: jij weet nu welke thema’s je tijdens sollicitaties kunt verwachten. Wanneer je vervolgens ook jouw Why scherp hebt gesteld, oefen je jouw verhaal. Focus je op zaken als je lichaamstaal, stemgebruik, gezichtsuitdrukkingen en de cadans van je woorden. Oefen dus hardop. Voor de spiegel. In de auto. Met gesprekspartner of zonder. Iedereen heeft zo zijn of haar manieren, maar van hardop oefenen is een verhaal nog nóóit slechter geworden.
We gaan ervanuit dat jij met onze praktische sollicitatietips goed beslagen ten ijs komt, welke functie je dan ook aspireert. YER wenst je veel succes met solliciteren.
